Test na nietolerancję pokarmową – czy jest wiarygodny?
Zanim odpowiemy na to pytanie, należy wyjaśnić najpierw pojęcie nietolerancji pokarmowej. Jest to reakcja obronna organizmu na nieprzyswajalny składnik, objawiająca się bólami brzucha, wzdęciami, zaparciami lub biegunką. Różni się od alergii pokarmowej, w której mogą wystąpić takie same objawy, ale sam przebieg reakcji angażuje inne części naszego organizmu. W alergii następuje odpowiedź ze strony układu immunologicznego, który reaguje obronnie na pojawienie się alergenu, wytwarzając dużą ilość przeciwciał IgE oraz histaminy.
Natomiast nietolerancja pokarmowa jest związana z procesami metabolizmu i często odbywa się bez udziału układu odpornościowego.
Wyróżniamy dwa rodzaje tego schorzenia. Pierwszym jest nieimmunologiczna nietolerancja pokarmowa np. laktozy, skrobi, glutenu, sacharozy, galaktozy, niektórych rodzajów błonnika lub pewnych dodatków do żywności.
Nietolerancja tego typu odbywa się bez udziału układu odpornościowego i jest związana z brakiem pewnych enzymów niezbędnych do trawienia niektórych składników. Najczęściej występującym typem nieimmunologicznej nietolerancji jest nietolerancja laktozy wynikająca z braku enzymu laktazy.
Ten typ schorzenia może być dziedziczny lub nabyty, związany z problemami układu pokarmowego takimi jak wirusowe lub bakteryjne choroby jelit czy też obciążenie organizmu, związane z przechodzeniem alergii pokarmowej.
Drugi typ nietolerancji to nietolerancja pokarmowa IgG-zależna, czyli związana z reakcją układu immunologicznego, w ramach której dochodzi do pojawienia się dużej ilości wolnych rodników i związanych z nimi procesów zapalnych. Nietolerancja tego typu może wystąpić nawet po kilku dniach od spożycia składnika uznanego przez organizm za szkodliwy, dlatego trudno jest ustalić, jaki rodzaj żywności ją wywołał. Nietolerancja IgG-zależna może wywołać groźne skutki zdrowotne, takie jak m.in. migreny, zespół jelita wrażliwego, fibromalgia, zespół przewlekłego zmęczenia czy depresja.
W odpowiedzi na często występujące trudności z ustaleniem przyczyn nietolerancji i składników pokarmowych ją wywołujących, powstał test na nietolerancję pokarmową.
Na rynku dostępny jest test nielaboratoryjny, który można wykonać nawet samodzielnie w domu, pobierając próbkę krwi z palca. Bada on 59 produktów spożywczych.
Bardziej wiarygodne są testy laboratoryjne, które również opierają się na pobranej próbce krwi i badają poziom przeciwciał IgG.
Test nietolerancji pokarmowej ma również inne formy. Oprócz badania krwi można przeprowadzić wodorowy test oddechowy (podwyższony poziom wodoru najczęściej oznacza niedobór enzymu laktazy) lub badanie kału (gdzie obniżone PH również wskazuje niedobór tego enzymu).
Lekarze w ramach diagnozy stosują również testy prowokacyjne, czyli celowo podają podejrzewany o szkodliwe działanie pokarm, aby sprawdzić, czy wywoła reakcje nietolerancji.
Najbardziej powszechne i najczęściej stosowane są jednak testy laboratoryjne z krwi. Jeśli chcemy uzyskać wiarygodny wynik badania, lepiej nie kupować testów do samodzielnego badania tylko zostawić próbkę krwi w wyspecjalizowanym laboratorium.
Test nietolerancji pokarmowej, na który się zdecydujemy powinien mieć certyfikat walidacji. Taki test jest cyklicznie kontrolowany pod kątem wiarygodności wyników. Z uwagi na wysokie koszty takich testów warto dokonać dobrego wyboru i zdecydować się na rzetelne badanie.
Jeśli test nietolerancji pokarmowej, wykaże, że organizm rzeczywiście nie toleruje pewnych składników pokarmowych, wówczas koniecznie należy udać się do dietetyka, aby ułożył dietę eliminacyjną, pozwalającą na wykluczenie niektórych pokarmów i dostarczenie wszystkich niezbędnych składników odżywczych.