360 stopni – lusterka w pojazdach
Lusterka to powszechne wyposażenie każdego pojazdu, chociaż w ciężarówkach są one szczególnie ważne. Jakie dodatkowe role pełnią? Które są bezwzględnie obowiązkowe, a które są przydatnym dodatkiem i warto je mieć?
Starzy znajomi
Ciągnik siodłowy ma zwykle około 2,5 metra, więc zajmuje prawie cały pas jezdni. W związku z tym lusterka do ciężarówki ograniczają się nie tylko do lusterek wstecznych i bocznych, tak jak w przypadku aut osobowych. Te pierwsze stanowią I klasę, jednak praktycznie nie są spotykane w TIR-ach ze względu na zabudowaną kabinę i naczepę. Lusterka klasy I występują w lawetach czy samochodach dostawczych o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 tony. Na drzwiach kabiny montuje się lusterka klasy II i III, czyli główne szerokokątne. Pełnią one taką samą funkcję, jak lusterka boczne w autach osobowych – pozwalają kierowcy na podgląd tego, co dzieje się wzdłuż boku zestawu i bezpośrednio za nim. Poza tym są bardzo przydatne przy wykonywaniu precyzyjnych manewrów takich jak np. podjeżdżanie pod rampę czy wyjazd z ciasnej ulicy – pozwalają na ustalenie pozycji naczepy. Do tej pory wygląda na to, że lusterka do samochodów ciężarowych niewiele różnią się od tych stosowanych powszechnie w autach osobowych, jednak teraz zaczynają się większe różnice – do omówienia zostało jeszcze kilka klas.
Idzie nowe
Klasa IV otwiera nową klasę lusterek, które występują już tylko w samochodach ciężarowych. Dla jeszcze większej precyzji wykonywanych manewrów są umieszczone na tych samych słupkach, co lusterka klasy II i III, jednak skupiają się one na obrazie w narożnikach kabiny – bardzo przydatne w przypadku ciasnych wyjazdów. Po prawej stronie kabiny, na drzwiach zostały umieszczone lusterka klasy V, czyli krawężnikowe. Dzięki nim kierowca dokładnie widzi bok samochodu, może kontrolować, czy nie najeżdża zestawem na linie oddzielające pasy ruchu, czy krawężnik. Przydają się również przy manewrach parkingowych, kiedy trzeba zmieścić się z całym zestawem w ciasnym miejscu. Ich nietypową funkcjonalnością jest również możliwość obserwacji otoczenia drzwi kabiny podczas postoju – kierowca może bez problemu, dyskretnie monitorować, czy przy szoferce nie kręci się nikt niepożądany. Ostatnią, VI klasę lusterek stanowią panoramiczne lusterka montowane na zewnątrz kabiny. Co prawda praktycznie wszystkie europejskie ciężarówki są płaskie z przodu, co znacznie poprawia widoczność kierowcy, jednak bezpośrednio przed maską kabiny pojawia się martwy punkt – to właśnie on jest likwidowany za sprawą lusterka klasy VI. Jest ono również przydatne podczas dojeżdżania do poprzedzającego auta osobowego czy niskiego ogrodzenia.
Co obowiązkowe?
Według legislacji obowiązującej od kwietnia 2009 roku, lusterka do ciężarówek klasy V i VI stały się wyposażeniem obowiązkowym. Należy pamiętać o tym, że nawet komplet lusterek wszystkich klas może okazać się bezużyteczny, jeżeli nie będą one poprawnie ustawione i czyste. Każdy kierowca powinien ustawiać je indywidualnie, do swojego wzrostu i ustawienia fotela. Warto je myć jak najczęściej, żeby brud nie zasłaniał powierzchni lustra. Przydatnym dodatkiem są lusterka podgrzewane – znajdują zastosowanie nie tylko w mroźne dni, ale również kiedy na powierzchni lustra osiądzie rosa. Niektórzy kierowcy korzystają również z dodatkowych lusterek martwego pola montowanego przed siedzeniem pasażera. Obecnie to rozwiązanie jest sukcesywnie wypierane przez systemy elektroniczne, podobne do BLIS znanego z samochodów osobowych. Jeżeli kierowca będzie chciał zmienić pas, gdy inny pojazd będzie znajdował się w martwym punkcie lusterka, to ciężarówka ostrzeże go o tym sygnałem dźwiękowym i świetlnym. System wykrywania zagrożeń w martwym punkcie jest coraz szerzej stosowany w samochodach ciężarowych i prawdopodobnie w niedalekiej przyszłości zostanie on obowiązkowym wyposażeniem każdego nowego ciągnika siodłowego sprzedawanego na terenie Unii Europejskiej.